Naturoterapia w onkologii

Choroby nowotworowe należą obecnie do grupy najgroźniejszych chorób ludzkości. Z powodu licznych, niekorzystnych zmian związanych z rozwojem cywilizacji a także w związku z wydłużającą się średnią długością życia ludzi, liczba nowych zachorowań wciąż rośnie.

W 2018 roku w Krajowym Rejestrze Nowotworów zarejestrowano 167500 nowych zachorowań i 101400 zgonów z ich powodu. W naszym społeczeństwie prawie 1,17 mln osób żyje z chorobą nowotworową rozpoznaną w ciągu ostatnich 15 lat, z czego 840000 diagnozę postawiono w ciągu ostatnich 10 lat. [1]

Substancje niekorzystnie wpływające na nasze zdrowie

Zmiana stylu życia, stres, niezdrowa dieta czy wszechobecne substancje niekorzystnie wpływające na nasze organizmy są tylko niektórymi czynnikami wpływającymi na ten stan. Dodatkowo większość z nas nie zdaje sobie sprawy z tego, że środki ochrony roślin (wśród nich także Roundup), powszechnie stosowane, często w nadmiarze i w nieodpowiedzialny sposób, przenikają do spożywanych owoców i warzyw. Antybiotyki podawane zwierzętom hodowlanym są obecne w mięsie i jego przetworach, takich i innych przykładów można mnożyć wiele. Nasze organizmy codziennie na przestrzeni całego życia, borykają się z obcymi, często szkodliwymi substancjami, zwłaszcza że wiele z nich może kumulować się w tkankach i komórkach ciała tak jak metale ciężkie. Zatem żadna dieta nas nie zabezpiecza, nie ma znaczenia czy jesteśmy weganami czy nie, jakość i bezpieczeństwo żywności pozostawia zbyt wiele do życzenia.

Kolejnym elementem tej niewdzięcznej układanki jest temat szkodliwych składników wszechobecnych i popularnych środków pielęgnacyjnych i kosmetyków. Kiedy zaczynamy świadomie czytać etykiety (czyli skład INCI – Interanational Nomenclatue of Cosmetic Ingredients), często okazuje się, że w zasadzie większość produktów z drogerii, zawiera związki niekorzystnie działające na kondycję i zdrowie skóry, zwłaszcza że obecne są w wielu produktach używanych w ciągu dnia, nawet kilkakrotnie. Zachęcam do przyjrzenia się składnikom naszych ulubionych kosmetyków i chemii gospodarczej. Dużym zaskoczeniem będzie, jeżeli w ich  składzie nie znajdziemy konserwujących glikolu propylenowego lub detergentów (Sodium Lauryl Sulfate – SLS, Sodium Laureth Sulfate – SLES).

Takich i podobnych problemów wciąż pogarszających stan i zdrowie naszego organizmu jest wiele. Wszystkie mają swój niechlubny wkład w rosnącą z roku na rok liczbę chorych nowotworowo. Dodatkowo pomimo ciągłego rozwoju medycyny oraz udoskonalania metod terapeutycznych, leczenie chorób nowotworowych wciąż obarczone jest wysokim ryzykiem objawów niepożądanych, które stanowią ogromne obciążenie dla chorych.

Jednymi z częstych objawów terapii onkologicznych są zmiany skórne. Mimo że powikłania te w większości przypadków nie stanowią zagrożenia dla życia, istotnie ograniczają codzienną aktywność chorych i wiążą się z uciążliwymi objawami, takimi jak nadwrażliwość, świąd czy ból.

Częste skutki uboczne leczenia onkologicznego

  • Skóra: suchość, rogowacenie naskórka lub skrajne wysuszenie, rumień, przebarwienia, wysypki, obrzęki, nadwrażliwość na światło, blizny.
  • Zaburzenia struktury włosów: wypadanie włosów lub łysienie (dotyczy zarówno skóry głowy jak i całego ciała, brwi i rzęs)
  • Zmiany na paznokciach: stają się cienkie, kruche, łamliwe. Mogą pojawić się przebarwienia, zmiany koloru, poziome lub pionowe bruzdy, onycholiza (odwarstwianie od łożyska)
  • Układ krążenia: obrzęki, drętwienie, mrowienie spowodowane zaburzeniami krążenia.

Pielęgnacja w leczeniu onkologicznym

Odpowiednia pielęgnacja, kosmetyczne działania profilaktyczne, uważne monitorowanie stanu skóry, szybkie rozpoczęcie odpowiedniej kuracji pozwalają na zachowanie dobrej jakości życia pacjentów onkologicznych.

Skóra pacjenta onkologicznego jest zawsze bardziej wrażliwa. Przyczynia się do tego wysoka toksyczność leczenia, która objawia się wysuszeniem skóry i występowaniem zmian takich jak: egzema, przebarwienia i reakcje trądziko-podobne. Dodatkowo pojawia się nietolerancja lub wręcz podrażnienia po użyciu wcześniej stosowanych produktów pielęgnacyjnych, nawet mydeł czy żeli do kąpieli. Dlatego w zakresie higieny ciała zaleca się zamiast kąpieli, krótki prysznic pod ciepłą wodą i osuszanie dotykiem, bez pocierania. W celu poprawy nawilżenia naskórka i skóry, zaleca się zawsze po kąpieli stosowanie produktów, które wspomagają zatrzymywanie wody w naskórku, wpływają na uzupełnianie niedoborów ochronnych lipidów, działają również przeciwzapalnie i przeciwświądowo.

Coraz więcej osób dotkniętych chorobą onkologiczną, poza wdrożeniem odpowiedniej pielęgnacji domowej, szuka pomocy w gabinetach kosmetycznych.

Onkokosmetologia – czym jest?

Zwiększająca się świadomość i potrzeby pielęgnacyjne pacjentów onkologicznych spowodowały, że w ostatnich latach wyodrębniła się sub-dyscyplina kosmetologii – ONKOKOSMETOLOGIA, rozumiana jako szeroko pojęta opieka kosmetologiczna nad osobami znajdującymi się na różnych etapach choroby nowotworowej.

Kosmetologia onkologiczna to trudna i wymagająca dziedzina, obejmująca różne zabiegi pielęgnacyjne i upiększające, wymagająca dużej wiedzy i umiejętności, ścisłej współpracy z lekarzami, ogromnego zaangażowania i ustawicznego szkolenia. (*OPIEKA KOSMETOLOGICZNA NAD PACJENTAMI ONKOLOGICZNYMI REALIZOWANA PRZEZ KOSMETOLOGÓW W GABINETACH KOSMETOLOGICZNYCH dr n. społ. Joanna Klonowska Wydział Nauk o Zdrowiu Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia w Warszawie)

Kosmetyki i zabiegi w onkokosmetologii

Leczenie onkologiczne stanowi pewne ograniczenie w wyborze kosmetyków i zabiegów kosmetologicznych, nie jest jednak przeciwwskazaniem do większości z nich. Zarówno w okresie leczenia, jak i po jego zakończeniu można wykonywać profesjonalne zabiegi odżywcze, nawilżające oraz łagodzące przeznaczone do skóry twarzy i całego ciała.

W uzasadnionych przypadkach i przy braku przeciwwskazań można także sięgać po zabiegi wykorzystujące różne czynniki fizykalne. Polecanymi zabiegami są m. in.

  • delikatne masaże relaksacyjne dające odprężenie i ukojenie bólu,
  • masaże poprawiające krążenie limfy i przepływ płynów w organizmie,
  • kosmetologiczne zabiegi upiększające, dzięki którym zwłaszcza kobiety mogą poprawić swój wygląd zewnętrzny i znów poczuć się „kobieco” (rekonstrukcja brwi i rzęs, odbudowanie owłosienia, poprawa wyglądu paznokci, zmiana odcienia skóry).

Nieraz do poprawy ogólnego stanu chorego wystarczy delikatny makijaż, manicure i pedicure. Chemio- czy radioterapia nie jest przeszkodą do tego typu zabiegów. Również wskazana, a nawet konieczna, jest u takich osób właściwa pielęgnacja domowa, do której należy wybierać linie dedykowane pacjentom onkologicznym. (*OPIEKA KOSMETOLOGICZNA NAD PACJENTAMI ONKOLOGICZNYMI REALIZOWANA PRZEZ KOSMETOLOGÓW W GABINETACH KOSMETOLOGICZNYCH dr n. społ. Joanna Klonowska Wydział Nauk o Zdrowiu Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia w Warszawie)

Pielęgnacja domowa dedykowana pacjentom onkologicznym

Skoro już mowa o doborze odpowiednich produktów pielęgnacyjnych to mogę polecić nasze naturalne, certyfikowane kosmetyki organiczne, których skład i technologia produkcji tworzą unikalny system działania na skórę. Wiele kluczowych składników aktywnych znajduje się w super małych kapsułach liposomowych, dzięki którym mogą być transportowane do żywych warstw naskórka i skóry. Dzięki temu uzyskuje się szybkie, skuteczne i długotrwałe efekty pielęgnacyjne. Ale najważniejszą zaletą marki jest stosowanie roślinnych składników wywodzących się z fitoterapii skóry, których znana od skuteczność działania, potwierdzona jest także badaniami naukowymi.

Wśród nich znajdują się składniki aktywne szczególnie wskazane w onkokosmetologii:

  • Nawilżające: ich celem jest utrzymanie i zwiększenie zawartości wody w naskórku i skórze. Zalecane są składniki nawilżające skutecznie wiążące wodę.
  • Emolienty: tworzą na powierzchni naskórka warstwę, która ogranicza transepidermalną utratę wody (TWL) i pomaga utrzymać właściwy poziom nawilżenia. Najbardziej polecane są: oleje roślinne z awokado, dzikiej róży, orzechów laskowych oraz inne produkty o dużej zawartości witaminy F.
  • Przeciwutleniacze: w celu ochrony skóry przed uszkodzeniami oksydacyjnymi (stres oksydacyjny) wywołanymi przez wolne rodniki, polecane, skuteczne i właściwe jest stosowanie przeciwutleniaczy naturalnego pochodzenia.
  • Witaminy: ich niedobory można uzupełniać przez miejscowe  stosowanie produktów zawierających witaminy E, F, C oraz prowitaminę B5 i pantenol.
  • Środki przeciwzapalne/przeciwbólowe: łagodzenie miejscowego stanu zapalnego będącego zmianą homeostazy naskórka, wywołaną przez chemioterapię lub radioterapię.
  • Środki zwężające naczynia włosowate/łagodzące rumień: zastosowanie naturalnych środków obkurczających naczynia i środków przeciwbólowych złagodziłoby te zaburzenia.
  • Antyseptyki: pogorszeniu ulega funkcja barierowa naskórka, zwiększa się zatem ryzyko infekcji skóry. Stosowanie naturalnych środków antyseptycznych, takich jak ekstrakt z propolisu jest bardzo skuteczne.
  • Składniki regenerujące, odbudowujące: konieczne jest zwiększenie zdolności regeneracji zdrowej tkanki, ponieważ zmniejsza się przeżywalność i proliferacja różnych populacji komórek skóry.
  • Filtry przeciwsłoneczne: chemioterapia i radioterapia wpływają zarówno na keratynocyty, jak i melanocyty. Zabiegi te uszkadzają strukturę skóry, zmniejsza się wytwarzanie i dystrybucja melaniny. Ochrona przeciwsłoneczna staje się bardzo ważna. Kluczową rolę odgrywają w tym przypadku filtry fizyczne, odbijające i rozpraszające promieniowanie UV, (tlenek cynku i dwutlenek tytanu).

Jako naturalna, organiczna marka oparta na działaniu fitoterapeutycznych składników aktywnych, bezwzględnie unikamy także dodatków takich jak:

  • DEA (Diethanolamine), MEA (Monoethanolamine) i TEA (Triethanolamine) – regulują PH kosmetyku, podrażniają skórę, a w wysokich stężeniach stają się toksyczne.
  • Barwniki syntetyczne – to dzięki nim kosmetyki uzyskują atrakcyjny wygląd.
  • Olej mineralny, parafina oraz olej parafinowy (Mineral oil, Petrolatum, Paraffin oil, Paraffinum liquidum, Paraffin Wax) – produkty ropopochodne. Blokują pory, tym samym zaburzają zdolność skóry do eliminowania toksyn.
  • Parabeny (methyl,  propyl,  butyl i ethyl paraben) – najbardziej powszechne środki konserwujące, powstrzymują rozwój bakterii i grzybów. Mogą powodować podrażnienia i alergie.
  • Glikol propylenowy – może wykazywać działanie toksyczne. Podrażnia, wysusza skórę, niewskazany w czasie laktacji i ciąży.
  •  Sodium Lauryl Sulfate (SLS) i Sodium Laureth Sulfate (SLES) – detergenty chemiczne, znajdziemy je niemal w każdym kosmetyku i środkach czystości. Silnie uczulające, przesuszają skórę, wywołując zmiany trądzikowe, niekorzystnie wpływają również na kondycję włosów wysuszając je, mogą powodować łamliwość a także pojawienia się łupieżu.

Prowadzimy także szkolenia i warsztaty, nie tylko dla profesjonalistów, na których uczymy holistycznej pielęgnacji, której efektem jest nie tylko poprawa komfortu życia ale także kondycji psychicznej i fizycznej.

Zalecenia odnośnie zabiegów osób z chorobami nowotworowymi

Zwracamy uwagę na szczególny charakter pracy z osobami chorymi nowotworowo w gabinecie kosmetycznym:

  • szczególnie ważne jest, bardziej niż kiedykolwiek staranne i uważne przygotowanie gabinetu, aby klient czuł się jak najbardziej komfortowo,
  • przed rozpoczęciem jakiegokolwiek zabiegu czy rytuału należy dokładnie przeanalizować wszystkie produkty, które będą używane. Zaleca się także konsultację z lekarzem prowadzącym, aby upewnić się, że nie ma żadnych przeciwskazań.

Wśród zabiegów pielęgnacji ciała:

  • preferujemy wyłącznie delikatne masaże, zawsze po konsultacji i za zgodą lekarza prowadzącego,
  • ponieważ skóra jest odwodniona, wrażliwa i skłonna do krwawień (w wyniku chemioterapii, radioterapii), pracujemy łagodnymi technikami, bez użycia akcesoriów (bańki, kamienie, stemple itp.),
  • oczywiście nie pracujemy w miejscach, w których zlokalizowane są zmiany nowotworowe, oraz najbliższej okolicy.

Uwaga! Konieczne jest zasięgnięcie opinii lekarza jeśli chcemy prowadzić pielęgnację gabinetową u pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia krwi, niskim poziomem płytek krwi, przerzutami. W tego typu przypadkach zaleca się pielęgnacyjne stosowanie oleju sezamowego oraz olej z ekstraktem z dziurawca.

  • w przypadku pielęgnacji czy masażu nóg, kiedy występują zaburzenia krążenia i/lub skurcze mięśni, polecany jest olej sezamowy i z orzechów laskowych.
  • na oparzenia, blizny, bliznowce i owrzodzenia, zdecydowanie najskuteczniejszy będzie olej z ekstraktem z dziurawca.

Aby ułatwić chorym onkologicznie zmaganie się z przeciwnościami dnia codziennego, terapeuci i kosmetyczki muszą być odpowiednio przygotowani. Muszą zdawać sobie sprawę ze specyfiki prowadzonych kuracji. Ważne jest, aby pracować zgodnie z zasadami bezpieczeństwa, zaleceniami, wskazaniami i przeciwwskazaniami medycznymi.

W takich momentach bardzo ważne jest wsparcie, dbanie, rozpieszczanie i wzmacnianie poczucia własnej wartości naszego klienta, a przede wszystkim pozytywne i wzmacniające nastawienie. Propagujemy życie według zasad:

Rozpieszczaj się

Na co dzień poświęcaj trochę czasu na rozpieszczanie Siebie. Dbanie o dobre samopoczucie przyczynia się do poprawy nastroju, zmniejszenia poziomu lęku, zwiększenia poczucia własnej wartości. Wszystko to pomaga nam lepiej się poczuć, nawiązywać relacje w bardziej radosny i optymistyczny sposób z otaczającymi nas ludźmi.

Czuj się dobrze

Powtarzające się podczas choroby onkologicznej zabiegi medyczne, powodują występowanie niekorzystnych zmian kondycji skóry i włosów. Niezależnie od skali i nasilenia problemów, wskazana jest odpowiednia pielęgnacja, poprawiająca samopoczucie, komfort fizyczny i psychiczny. Pozwala podnosić na duchu i sprawić, że każdy poczuje się lepiej.

Zachowaj równowagę ciała i ducha

W Witamed Polska wierzymy, że pielęgnując ciało, przyczyniamy się do poprawy samopoczucia, równowagi wewnętrznej – dzięki odzyskiwaniu atrybutów zdrowia i urody.

Podążaj do celu

Którym jest zmiana postrzegania siebie poprzez poprawę samopoczucia i wizerunku.

Podczas choroby i leczenia zachodzi wiele zmian, które negatywnie wpływają na wygląd oraz samoocenę. Odpowiednia fachowa porada i nawet drobna pomoc w pielęgnacji ciała, pomagają poprawiać i korygować zmiany wyglądu. Dodatkowo zmieniać samoocenę na bardziej pozytywną.

Wzmacnianie samooceny, poprawa wizerunku jest ważnym elementem odzyskiwania stanu równowagi psychicznej, będącej ogromnie ważnym fundamentem przezwyciężania choroby. Z pomocą przychodzą odpowiednia, systematyczna pielęgnacja i właściwie dobrane kosmetyki,  niezbędne aby poprawiać komfort życia we własnym ciele i pozytywnie spojrzeć w przyszłość.

Poprawa samooceny jest możliwa dzięki pracy na poziomie fizycznym, psychicznym i emocjonalnym.

81% pacjentów chorych nowotworowo wymaga terapii poprawiających ich samopoczucie.

Jeszcze jednym, ważnym elementem życia, który propagujemy i polecamy jako uzupełnienie naszych kuracji jest odpowiednia aktywność fizyczna. W tym joga, zakładająca holistyczne traktowanie ciała i umysłu. Pozwala doświadczyć, że stanowią one nierozerwalną całość. Są to odrębne aspekty tego samego istnienia. Umysł ożywia ciało, ale zarazem to ciało pozwala zaistnieć świadomości. To dwie strony tego samego medalu. Niestety na co dzień zapominamy o tym i funkcjonujemy tak, jakbyśmy mieszkali w swojej głowie, a z ciała jedynie korzystali, przemieszczając się i czerpiąc zmysłowe przyjemności. Musimy pamiętać, że nie tylko mamy ciało i umysł, my jesteśmy „ciało-umysłem”. Te dwie sfery warunkują siebie wzajemnie. Gdy nasz organizm jest chory lub ociężały, umysł nie pracuje prawidłowo.

Myślę, że mamy w Witamed Polska wiele do zaoferowania dla osób zdrowych ale i tych, które pragną ponad wszystko wrócić do zdrowia.

Anna Giercarz

Pasjonatka aromaterapii i propagatorka metod holistycznych. Trener z 20-letnim doświadczeniem, mikrobiolog, absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi. Kosmetyczka, uczestniczka międzynarodowych zjazdów trenerskich TTT. Certyfikowany trener marek Alqvimia i Team Dr Joseph. 

[1] http://onkologia.org.pl/wp-content/uploads/Nowotwory_2018.pdf